MAKNA LEKSIKAL DALAM BAHASA MELAYU

DIBENTANGKAN OLEH :MOHAMAD IZZUDDIN IZZAT BIN AB SHUKOR

OPSYEN :6 PISMP BM/PJ/PM

MAKNA LEKSIKAL DALAM BAHASA MELAYUMakna leksikal

Makna unsur-unsur bahasa

sebagai lambang

peristiwa, benda dan lain-

lain

Semantik leksikal

Dilihat sebagai sifat kata

Fonologi leksikal

Corak nada dan

intonasisesuatu kata yang dilafazkan

Kata kerja

leksikalPerbuatan

atau bukan

perbuatan

SINONIMSinonim ialah kesamaan makna perkataan,

iaitu kata-kata yang mempunyai makna yang sama atau hampir sama.

Disebut juga sebagai perkataan seerti.

Contoh perkataan : sejuk = dingin

suka = gemar

Terdapat beberapa jenis sinonim seperti:

a) Sinonim pinjamanb) Sinonim konteksc) Sinonim laras sosiald) Sinonim kolokasi

a) Sinonim pinjamanBelalang’ bermakna pepatung dalam

kebanyakan dialek Melayu. Walau bagaimanapun, dalam dialek Perak, ‘belalang’ bermakna ‘cakcibau’.

 Dalam dialek Kedah, ‘batas’ ialah ‘jalan raya’,

yang maksud konvensionalnya ialah ‘timbunan tanah yang menjadi sempadan petak-petak sawah’.

b) Sinonim konteks Perkataan ‘jemput’ dan ‘udang’ banyak

digunakan dalam konteks protokol. Sebenarnya, ‘jemput’ digunakan dalam konteks lisan, manakala ‘undang’ dalam konteks tulisan. Ini bermakna konteks mewujudkan perkataan yang sama makna.

c) Sinonim laras sosial Perkataan-perkataan tersebut digunakan

dengan berdasarkan status. Misalnya ‘penyanyi’ ialah orang yang ‘bernyanyi’ manakala ‘biduan’ bermaksud ‘status’ yang tinggi dalam profesionalisme seni.

d) Sinonim kolokasi Sinonim jenis ini wujud dalam konteks

penggunaan yang tersendiri. Contohnya perkataan ‘banyak’ dan ‘ramai’ mempunyai makna yang sama. Contoh ayat, “Banyak kilang kekurangan tenaga pekerja mahir” dan “Ramai pelajar yang gembira setelah memperoleh pencapaian baik dalam peperiksaan tersebut.”

  “Perkataan ‘banyak’ boleh digunakan sama ada

bagi ‘manusia’, ‘tumbuh-tumbuhan’, ‘haiwan’ dan ‘benda’ tetapi pastikan perkataan tersebut bermakna apabila digunakan tanpa kata sifat. 

ANTONIMAntonim ialah pertentangan makna

perkataan atau kata-kata yang mempunyai makna yang tidak sama.

Disebut juga sebagai perkataan berlawanan.

Contoh perkataan : sejuk - panas

baik - jahat

Tidak semua perkataan mempunyai pertentangan makna satu lawan satu.

Kata nafi “tidak” digunakan bagi menunjukkan pertentangn makna tersebut.

Contohnya : lena – tidak lena

mati – tidak hidup

Jenis antonim :Jenis Antonim Keterangan Contoh i. pasangan komplemen

pasangan perkataan berlawanan yang melengkapi antara satu sama lain.

i. tidur – jagaii. hidup – matiiii. tidak tidur -

tidur

ii. menunjukkan hubungan darjah

Makna kata adjektif yang menunjukkan pasangan darjah ini mempunyai hubungan rujukan dengan benda yang dimaksudkan.

i. besar – kecilii. tebal – nipis

iii. hubungan bertentangan

Kedua-dua pasangan kata tersebut dari segi semantiknya membawa makna yang setara.

i. jual – beliii. pekerja -

majikan

HIPONIMHiponim ialah kata yang maknanya

terangkum dalam makna kata yang lain.

Secara umumnya, hiponim merupakan kata umum yang mempunyai hubungan kekeluargaan dengan kata-kata yang lebih khusus atau dalam erti kata lain ialah kata umum yang mempunyai lingkungan atau anggotanya terdiri daripada kata yang khusus.

Hal ini dapat difahami daripada rajah yang berikut.

PERABOT(mempunyai makna umum)

Kerusi Meja Almari Katil(mempunyai makna khusus)

Rajah 2 Pembentukan hiponim

Dalam hal ini, kerusi memang perabot tetapiperabot bukanlah kerusi semata-mata sebaliknya

merangkum perabot lain

HOMONIMHomonim ialah dua kata atau lebih yang

memiliki bentuk yang sama,sama ada daripada segi sebutan, ejaan, atau kedua-duanya tetapi mempunyai makna yang berbeza.

Dalam kamus, kata ketam ini memiliki tiga pengertian yang berbeza:

I. ketam pisau tidak berhulu untuk menuai padiII. ketam alat untuk melicinkan kayuIII. ketam binatang berkulit keras dan berkaki

sepuluh

HOMOFONHomofon pula merujuk kepada kata-kata

yang sama sebutannya/bunyinya tetapi berbeza daripada segi ejaan dan maknanya.

Yang berikut antara kata bahasa Melayu yang tergolong sebagai homofon.

baka (asal keturunan) dengan baqa (kekal)bang (seruan azan) dengan bank (institusi

kewangan)duet (nyanyian berpasangan) dengan duit (wang)jin (makhluk halus) dengan jean (sejenis seluar

tebal)kari (gulai rempah) dengan qari (pembaca Quran

lelaki)kota (bandar/pekan) dengan kuota (had minimum)masa (waktu) dengan massa (jumlah yang banyak)

HOMOGRAFHomograf pula merujuk kepada kata-kata

yang sama ejaannya tetapi mempunyai sebutan yang berbeza dan sudah tentulah maknanya juga berbeza.

POLISEMPolisem ialah perkataan yang mempunyai

beberapa makna yang berkaitan sama ada secara konseptual atau sedarjah.

Dengan kata lain, polisem ialah hubugan kata atau frasa yang mempunyai dua makna atau lebih dan mempunyai etimologi yang sama.

Sebagai contoh, kata bantu ‘tentang’ boleh bermaksud berkaitran sesuatu perkara. Ada masanya perkataan ‘tentang’ boleh membawa maksud ‘lawan’, seperti dalam ayat “Kita tentang habis-habisan”.

Kewujudan polisem ditinjau dengan berasaskan konteks penggunaan.

SEKIANTERIMA KASIH