Transkripsi Fonetik dan Fonemik BM

7/29/2019 Transkripsi Fonetik dan Fonemik BM

1/21

TRANSKRIPSI/ 8

Unit 8TRANSKRIPSI

HASILPEMBELAJARAN

Setelah selesai membaca unit ini, anda semestinya dapat:

1. mengenal pasti bentuk penulisan dalam transkripsi fonetik dan fonemik.

2. mengenali dan membezakan lambang-lambang yang digunakan dala penulisantranskripsi fonetik dan fonemik.

Pengenalan

Fokus huraian bab ini adalah tentang bentuk penulisan dalam transkripsi fonetik dan fonemik. Disamping itu, anda akan ditemukan juga dengan beberapa lambang yang digunakan dalam penulisantranskripsi fonetik dan fonemik bagi mewakili satu bunyi yang diucapkan.

Tahukah Anda Definisi Transkripsi?

Transkripsi ialah penulisan dalam bentuk lambang-lambang fonetik daripada lambang-lambangtulisan huruf-huruf biasa. Transkripsi turut menurunkan lambang-lambang bunyi sebutan kepadabentuk lambang-lambang fonetik yang setepat mungkin mengikut sebutan sebenar penutur suatubahasa. Dalam transkripsi fonetik, satu lambang digunakan untuk mewakili satu bunyi yangdiucapkan. Transkripsi dapat dibahagikan kepada dua jenis, iaitu transkripsi fonetik dan transkripsifonemik.

Tahukah Anda Definisi Transkripsi Fonetik?

Transkripsi fonetik juga dikenali sebagai transkripsi sempit. Dalam transkripsi fonetik atautranskripsi sempit ini pengkaji cuba memberi

158


2/21

TRANSKRIPSI/ 8

lambang fonetik yang paling tepat dan sedetil-detilnya (sangat terperinci)dengan bunyi yang diucapkan atau tulisan yang diubahsuaikan kepadabentuk transkripsi fonetik tersebut. Dalam transkripsi fonetik, dimasukkanjuga lambang-lambang koartikulasi ataupun artikulasi tambahan seperti

lambang pembibiran [w

], penyengauan (nasalisasi) [

], perengkungan [L,

d, z], penglelangitkerasan [j] dan pengglotisan (glotalisasi) []. Misalnya

dalam tulisan atau sebutan untuk ayat Buku itu di atas meja ditulissemula dengan terperinci segala bunyi segmental dan juga segala jeniskoartikulasi dan ciri-ciri suprasegmental yang ditumpanginya dalambentuk transkripsi fonetik seperti yang berikut:

[ #

w

b u

w

ku i

w

t u d i a t a s m

a # ]Transkripsi fonetik bertujuan mencatatkan setepat mungkin semua

sifat yang terdapat dalam pengucapan seseorang penutur natif. Walaubagaimanapun, dalam bahasa Melayu, tidak semua bunyi koartikulasi ituwujud, kecuali dalam kata-kata pinjaman daripada bahasa asing sepertibahasa Inggeris atau bahasa Arab.

Tahukah Anda Definisi Transkripsi Fonemik?

Transkripsi fonemik juga dikenali sebagai transkripsi luas. Transkripsifonemik mencatatkan bunyi-bunyi bahasa yang diucapkan dengan cara

yang lebih luas, iaitu dengan menggunakan fonem-fonem yang terdapatdalam satu-satu bahasa itu secara umum dan mudah. Transkripsi fonemiktidak menulis lambang-lambang transkripsi fonetik dengan detail(terperinci) dan tidak menggunakan ciri-ciri koartikulasi atau ciri-cirisuprasegmental. Penulisan transkripsi fonemik bertujuan memberikanlambang-lambang bunyi dengan mudah dalam bentuk lambang bunyisegmental sahaja tanpa mencatat dengan terperinci semua sifat bunyiyang ada pada sesuatu bahasa natif itu. Misalnya, penulisan transkripsifonemik bagi ayat Buku itu di atas meja ditulisnya dengan mudahsebagai:

/ # buku itu di atas mea # /

159


3/21

TRANSKRIPSI/ 8

Transkripsi fonemik sangat mirip kepada sistem ejaan bagi satu-satubahasa natif.

Yang berikut diberikan beberapa petikan dalam tulisan rumi bahasaMelayu berserta contoh-contoh transkripsi fonetik (transkripsi sempit) dantranskripsi fonemik (transkripsi luas).

Petikan 1

Bahasa ialah alat yang digunakan untuk menyampaikan fikiran danperasaan. Segala pandangan, pendapat, rasa senang hati dan marahdapat diluahkan melalui penggunaan bahasa.

Melalui bahasa juga kita berhujah untuk meyakinkan pendengarterhadap sesuatu perkara dan ini boleh mempengaruhi mereka untukmembuat keputusan sama ada bersetuju atau tidak dengan apa yangdiucapkan.

Contoh Transkripsi Fonetik

[# bahasa ijalah alat ja di

wgunakan un

wto m ampa kan fikeran dan

prasaan # sgala pandaan // pndapat // rasa sna hati dan ma rahdapat di

wlu

wahkan mla

wlu

wi p

wguna

an bahasa #]

[#mla

w

luw

i bahasawuga kita br

w

huah unw

to mjakenkan pndartrhadap swsuwawtu prkara dan iniwboleh mmpawrohi mrekaun

wto mm

wbu

wat k

wpu

wtusan samaada brswtuwu ata tida dan

apa ja diw

uapkan #]

Contoh Transkripsi Fonemik

/# bahasa ialah alat ja digunakan unto mampaikan fikeran danprasaan # sgala pandaan // pndapat // rasa sna hati dan marahdapat diluahkan mlalui pgunaan bahasa #/

/# mlalui bahasa uga kita brhuah unto mjakenkan pndar

trhadap ssuatu prkara dan ini boleh mmparohi mreka unto

160


4/21

TRANSKRIPSI/ 8

mmbuat kputusan sama ada brsetuu atau tida dan apa jadiuapkan #/

Petikan 2

Saman hendaklah disampaikan sendiri oleh Mahkamah Rendah kepadadefendan, tidak kurang daripada 14 hari sebelum hari pengembaliansaman (melainkan mahkamah memerintahkan selainnya). Orang yangmenyampaikan saman dikehendaki membuat catatan yang mengandungibutiran-butiran seperti tarikh dan hari saman disampaikan, di mana danbagaimana penyampaian saman dibuat serta kepada siapa saman

disampaikan. Setelah saman disampaikan dan catatan penyampaiandibuat, pendaftar harus memberi notis kepada plaintif atau peguamnyamengenai hal itu dan mengenai cara saman disampaikan.

(Dipetik daripada Ahmad Ibrahim dan Ahilemah Joned, 1985. SistemUndang-undang Di Malaysia. Kuala Lumpur, DBP, halaman 275)


[ # samn hndalah disampakan sndiri oleh mhkamh rndahkpada difendan // tida

wkura daripada mpat blas hari sb

wlom

pmbali jan samn mla

jenkan mhkamh mmrintahkan sla

jen

# ora ja m mpakan samn dikhndaki mm wbuwat atatan

ja mnwdui wbuteran wbuteran sprti tarex dan hari samndisampakan // di mn dan bagamn pmpa

jan samn di

wbu

wat

srta kpada sijapa samn disampakan # stlah samn disampakan

dan atatan pmpajan di

wbu

wat // pndaftar ha

wros mmbri wntis

kpada plentif atau pw

guw

am mn i hal i

wtu dan mn

iara samn disampakan # ]


/ # saman hndalah disampaikan sndiri oleh mahkamah rndahkpada difendan // tida kura daripada mpat blas hari sblom

pmbalian saman mlaenkan mahkamah mmrintahkan slaena #

161


5/21

TRANSKRIPSI/ 8

ora ja mampaikan saman dikhndaki mmbuat atatan jamandui buteran buteran sprti tarex dan hari saman disampaikan //di mana dan bagaimana pampaian saman dibuat srta kpada siapasaman disampaikan # stlah saman disampaikan danatatan pampaian dibuat // pndaftar haros mmbri notis kpadaplentif atau pguama mnai hal itu dan mnai ara samandisampaikan # /

Petikan 3

Setiap pekongsi adalah wakil bagi firma dan pekongsi-pekongsi yang lainbagi maksud perniagaan perkongsian itu dan tindakan setiap pekongsiyang melakukan apa-apa tindakan untuk menjalankan secara yang lazimjenis perniagaan yang dijalankan oleh firma itu yang dia menjadi ahli,mengikut firma dan pekongsi-pekongsinya, kecuali jika pekongsi-pekongsinya yang bertindak itu pada hakikatnya tidak mempunyai kuasabertindak untuk firma dalam perkara tertentu itu, dan orang dengan siapadia berurusan itu tahu atau percaya bahawa dia seorang pekongsi.

(Dipetik daripada Shaik Mohd. Noor Alam S.M. Hussain, 1987. Undang-undangPerniagaan. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka,

halaman 27)


[ # stijap p

wkosi adalah wakel bagi firm dan p

wkosi p

wkosi ja

lajen bagi mk

wsud prni

jagaan pr

wkosi

jan i

wtu dan tindakan sti

jap

pw

kosi ja mla w

kukan apa apa tindakan unw

to mn alankansara lazemnis prni

jagaan ja dialankan oleh firm iwtu ja dijamn adi ahli // mi

wkut firm dan pwkosi pwkosi kwuwaliikap

wkosi p

wkosi ja brtinda i

wtu pada hakikat tida

mm w

puiw

kuw

asa brtinda unw

to firm dalam prkara trtnw

tu

iw

tu // dan ora dn sij

apa dij

a br?

uw

rusan iw

tu taw

hu ata prajabahawa dija s

wora p

wkosi # ]

162


6/21

TRANSKRIPSI/ 8


/ # stiap pkosi adalah wakel bagi firma dan pkosi pkosi ja laen bagi maksud prniagaanprkosian itu dan tindakan stiap pkosi ja mlakukan apa apa tindakan unto mnalankansara lazem nis prniagaan ja dialankan oleh firma itu ja dia mnadi ahli // mikutfirma dan pkosi pkosia kuali ika pkosi pkosia ja brtinda itu pada hakikatatida mmpuai kuasa brtinda unto firma dalam prkara trtntu itu // dan ora dan siapadia brurusan itu tahu atau praja bahawa dia sora pkosi # /


7/21

Salin semula petikan-petikan di bawah dalam bentuk transkripsifonemik.

(a) Petikan 1

Kabel gentian optik mengandungi satu atau lebih media liut yang diperbuat

daripada gelas atau plastik. Plastik adalah lebih murah tetapi pelemahan

isyaratnya tinggi dan hanya sesuai digunakan untuk jarak yang dekat. Gelas

yang sangat tulin paling baik digunakan sebagai teras tetapi mahal kosnya. Satu

kabel gentian optik mempunyai bentuk silinder yang terdiri daripada tiga

bahagian memusat: teras claddingdan jaket.

(Dipetik daripada Saadiah Yahya & Rosilah Haji Hassan, 2003: 49)

/#kebl gentian optik mengandungi satu atau lebih media liut yang diperbuat

daripada gelas atau plastik. Plastik adalah lebih murah tetapi pelemahan

isyaratnya tinggi dan hanya sesuai digunakan untuk jarak yang dekat. Gelas

yang sangat tulin paling baik digunakan sebagai teras tetapi mahal kosnya. Satu

kabel gentian optik mempunyai bentuk silinder yang terdiri daripada tiga

bahagian memusat: teras claddingdan jaket.


8/21

TRANSKRIPSI/ 8

___________________________________________________________

___________________________________________________________

(b) Petikan 2

Bakteria laktobasilus ialah bakteria yang bersifat gram positif, tidakmembentuk spora dan berkembang biak dengan baik dalam keadaan

mikroaerofilik. Bakteria ini kebanyakan ditemui di dalam mulut bayi danmewakili satu peratus daripada flora mulut. Populasinya tergantungkepada pengambilan makanan dan dipengaruhi oleh kebiasaan memakansesuatu. Tempat yang paling disukainya adalah pada lesi dentin yangdalam. Bakteria laktobasilus telah dilaporkan sebagai bakteria yang cukuppenting dan terbanyak, semenjak Millre mengemukakan teorikemoparasitnya.

(Dipetik daripada Rahimah Abdul Kadir, 1989: 37)

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

16


9/21

4


10/21

TRANSKRIPSI/ 8

___________________________________________________________

___________________________________________________________

(c) Petikan 3

Dasar fizikal atau dasar belanjawan ialah cara pengurusan pendapatandan perbelanjaan kerajaan dengan tujuan untuk mempengaruhi tingkat

pendapatan negara. Dengan perkataan lain, dasar fizikal ialah dasar yangdijalankan dalam soal perundangan dan peraturan yang berhubungdengan pencukaian, hutang kerajaan dan perbelanjaan awam untukmenghasilkan tingkat guna tenaga penuh dan mengawal inflasi dengansesebuah ekonomi bergantung kepada tingkat permintaan agregatberbanding dengan kemampuan ekonomi untuk memenuhinya.

(Dipetik daripada Siti Rohani, 1985: 34)

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

______________________________________________________________________________________________________________________

165


11/21

TRANSKRIPSI/ 8

(b) Petikan 4

Globalisasi ialah keadaan perhubungan yang tidak terbatas dan tidakdikongkong oleh sempadan geografi, bahasa, budaya dan ideologi politik.Fenomena ini menjadikan dunia kelihatan mengecil dari segiperhubungan manusia disebabkan kepantasan teknologi maklumat.Perubahan ini dapat dirasakan di Malaysia dengan adanya teknologi

maklumat dan komunikasi yang hampir seiring dengan negara majuseperti Amerika Syarikat, Jepun dan Singapura.

(Dipetik daripada Siti Hadijah Che Mat, Fauzi Hussin danMohd. Razani Mohd. Jali, 2003: 179)

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

166


12/21

TRANSKRIPSI/ 8

(c) Petikan 5

Kimia organik bermula sebagai kimia benda hidup. Sebutan organikbermaksud diterbitkan daripada organisma hidup. Pada asalnya, kimiaorganik terlibat dengan kajian sebatian yang diekstrak daripada bendahidup seperti tumbuh-tumbuhan, haiwan dan mikroorganisma. Hal inimembezakan sebatian organik dengan sebatian tak organik yang

merangkumi hampir semua sebatian yang tidak mengandungi karbon dandidapati daripada batuan dan mineral. Contoh sebatian organik semulajadi termasuklah sebatian yang mempunyai struktur ringkas seperti etena,etanol dan asid oksalik hinggalah sebatian yang berstruktur kompleksseperti karpain, sejenis alkaloid, kolestrol dan koenzim yang terdapatdalam tisu, terutama dalam jantung, hati, buah pinggang dan pankreas.

(Dipetik daripada Kamaliah Mahmood, 2004: 1-2)

___________________________________________________________

______________________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

167


13/21

TRANSKRIPSI/ 8

2. Salin semula petikan-petikan di bawah dalambentuk transkripsi fonetik.

(a) Petikan 1

Sifat Termodinamik ialah sebarang ciri makroskop yang tercerap untuksistem. Terdapat lapan sifat yang biasa digunakan: tekanan, suhu, isipadu, tenaga-dalam, entalpi, entropi, ketersediaan dan rangkap Gibb.

Tiga sifat pertama merupakan kuantiti-kuantiti yang boleh diukur secaralangsung sementara yang lainnya diterbit. Akan kita tunjukkan nantibetapa tenaga-tenaga dalam merupakan natijah langsung daripadaHukum Termodinamik Pertama sementara entropi dihasil daripada HukumTermodinamik Kedua.

(Dipetik daripada Mohd. Zaki Abdul Muin, 1987: 3)

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

168


14/21

TRANSKRIPSI/ 8

(b) Petikan 2

Dengan keintelektualan bahasa dimaksudkan bahasa itu harusmempunyai keupayaan menyampaikan buah fikiran dan hujah dengantepat dan berkesan, iaitu mengungkapkan kesinambungan dan kerumitanfikiran. Mengikut Havranek, kemuncak pencapaian taraf keintelektualanbahasa ialah penggunaan laras saintifik yang berusaha menghasilkanbentuk bahasa yang tepat yang mencerminkan kejelasan pemikiran yanglogik. Keintelektualan bahasa dicapai, terutamanya melaluiperbendaharaan kata dan sebagainya melalui sistem tatabahasa.

(Dipetik daripada Abdul Hamid Mahmood, 2002: 80)

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

169


15/21

TRANSKRIPSI/ 8

(c) Petikan 3

Strata hutan dimaksudkan sebagai lapisan tumbuhan yang silaranyamempunyai ketinggian yang berbeza-beza dalam julat tertentu. Stratapokok dapat membentuk silara yang bersambungan atau terputus-putus.Jika sesebuah hutan mengandungi hanya beberapa spesies, lapisansilaranya lebih mudah dilihat. Hal sebaliknya pula, jika hutan berkenaan

mengandungi banyak spesies dengan setiap spesies hidup rapat-rapatantara satu sama lain. Struktur yang lazim, hutan hujan tropikamengandungi tiga strata utama, iaitu pokok, semak samun dan herba.Stratafikasi silara hutan dan kaitannya dengan struktur hutan terangkumdalam apa yang disebut sebagai sinusia.

(Dipetik daripada Abdul Hamid Mar Iman, 2000: 8)

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

17


16/21

0


17/21

TRANSKRIPSI/ 8

(c) Petikan 4

Taun ialah sejenis penyakit cirit-birit yang amat berbahaya. Ia disebabkanoleh sejenis bakteria yang dipanggil vibrio cholerae. Bakteria ini bolehberada di mana-mana sahaja termasuk dalam air dan dalam makanan. Iadibawa oleh lalat dan boleh membiak dengan cepat. Apabila kuman vibriocholerae masuk ke badan manusia, ia memerlukan masa antara satuhingga lima hari untuk menunjukkan ciri-ciri taun. Antara ciri penyakit taun

ialah cirit-birit yang berterusan dan diikuti oleh keadaan kekeringan badankerana kehilangan air. Dalam keadaan cirit-birit, air dikeluarkan denganbanyak bersama najis dan akibatnya badan akan kekurangan air.Keadaan ini boleh dikawal dengan meminum banyak air. Orang-orangyang diserang taun mestilah diasingkan supaya penyakit ini tidakberjangkit. Segala najis, air liur, air kencing dan muntah pesakit inimestilah dibuang dengan teliti supaya ia dimusnahkan dengan cara yangbetul.

(Dipetik daripada Mustafa Ali Mohd, 1987: 49)

______________________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

171


18/21

TRANSKRIPSI/ 8

(e) Petikan 5

Salah satu peninggalan material daripada peradaban Melayu tradisi ialahnaskhah tulisan tangan atau manuskrip. Sebahagian besarnya tersimpandi perpustakaan termasuk di luar rantau ini. Kehadiran katalog yangmenyenaraikan pegangan manuskrip ini pada perpustakaan itu memberigambaran seolah-olah kegiatan mengumpul atau mengutipnya sudah

berlalu dan segala yang pernah terhasil, sudah terkumpul. Ini tidak benarkerana pengesahan simpanan manuskrip Melayu, pengumpulannya, sertapengajian dan penerbitannya masih berjalan dengan rancak.

Jika dahulu kita banyak bergantung kepada sarjana Barat dari segipengetahuan kita terhadap alam manuskrip Melayu, kini tidak lagi.Sarjana dan golongan intelektual tempatan semenjak berpindahnya pusatpengajian Melayu ke rantau ini sejak tahun 60-an, memberi perhatianpenuh terhadap khazanah peninggalan peradabannya.

(Dipetik daripada Mohd. Taib Osman, 2004: 155)

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

172


19/21

TRANSKRIPSI/ 8

Rujukan

Abdul Hamid Mahmood (1995). Ejaan bahasa Melayu terkini. MasaEnterprise.

Abdul Hamid Mahmood (2002). Guru dan bahasa Melayu. Kuala Lumpur:City Reprographic Services.

Abdul Hamid Mahmood dan Nurfarah Lo Abdullah (2007). Linguistikfonetik dan fonologi bahasa Melayu. Kuala Lumpur: Aslita Sdn.Bhd.

Abdul Hamid Mar Iman (2000). Hutan pengurusan dan penilaian. KualaLumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

Ahmad Ibrahim & Ahlilemah Joned (1985). Sistem undang-undang diMalaysia. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

Barnhart, C.L. & Barnhart, R.K. (Ed.) (1981). The world book ofencyclopedia volume two. Toronto: World Book Inc.

Bright, W. (Ed) (1992). International encyclopedia of linguistics. New York:Oxford University Press.

Clark, J. & Yallop, C. (1995). An introduction to phonetics and phonology(second edition). USA: Blackewell.

Crystal, D. (1986).A Dictionary of Linguistics and Phonetics. Oxford: BasilBlackwell Ltd.

Davenport, M. & Hannahs, S.J. (1998). Introducing phonetics &phonology. Auckland: Arnold.

Harimurti Kridalaksana (1983). Kamus linguistik. Jakarta: Penerbit P.T.

Gramedia Jakarta.

173


20/21

TRANSKRIPSI/ 8

Jones, D. (1958).An outline of English phonetics. London: Heffer.

Kamaliah Mahmood (2004). Kimia organik awalan. Kuala Lumpur: UtusanPublications & Distributors. Sdn. Bhd.

Kamus Dewan Edisi Keempat(2005). Kuala Lumpur: Dewan Bahasa danPustaka.

Ladefoged, P. (1973). Preliminaries to linguistic phonetics. Chicago:University of Chicago Press.

Ladefoged, P. (1993). A course in phonetics (3rd. Ed). New York:Harcourt, Brace and Jovanovich.

Ladefoged, P. (2005). Vowels and consonants (second edition).Australia: Blackwell Publishing.

Ladefoged, P. (2006). A course in phonetics (fifth edition). Boston, MA:Thomson Wadsworth.

Laver, J. (1993). Principles of phonetics. New York: Cambridge UniversityPress.

Lyons, J. (1981). Noam Chomsky. New York: Penguin Modern MasterUniversity Press.

Malmberg, B. (1963). Phonetics. New York: Denver.

Mangantar Simanjuntak (1991). Neurolinguistik dan Afasiologi: Satukewujudan kerjasama yang saling menguntungkan. DewanBahasa, 35(2). Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

Marsono (1986). Fonetik. Yogyakarta: Gadjah Mada University Press.

Martin, J.B. & Rahilly, J. (1999). Phonetics the science of speech. London:Arnold.

174


21/21

TRANSKRIPSI/ 8

Mohd. Taib Osman (2004). Budaya dan bahasa Melayu masalah danharapan. Kuala Lumpur: Penerbit Universiti Malaya.

Pike, K.L. (1947). Phonetics: A critical analysis of phonetic theory and atechnique for the practical description of sounds University ofMichigan Press.

Rahimah Abdul Kadir (1989). Ilmu pergigian: pencegahan. Kuala Lumpur:Dewan Bahasa dan Pustaka.

Rahmat Sato, H. (1998). Pengenalan fonetik dan fonologi. Kuala Lumpur:

Fakulti Bahasa dan Linguistik, Universiti Malaya.

Roach, P. (2001). Phonetics. United Kingdom: Oxford University Press.

Saadiah Yahya & Rosilah Haji Hassan (2003). Komunikasi data dantelekomunikasi. Selangor: Venton Publishing.

Shaik Mohd. Noor Alam S.M. Hussain (1987). Undang-undangPerniagaan. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

Siti Hadijah Che Mat, Fauzi Hussin & Mohd. Razani Mohd. Jali (2003).Ekonomi Malaysia. Pahang: PTS Publications.

Siti Rohani (1985). Konsep asas ekonomi. Kuala Lumpur: Dewan Bahasadan Pustaka.

The Penguin Dictionary(2004). London: Penguin Books.

Verhaar, J.W.M. (1983). Pengantar linguistik. Yogyakarta: Gadjah MadaUniversity Press.

175

Transkripsi Fonetik dan Fonemik BM

Documents