Top Banner
dr.Ardhiyanti Puspita Ratna Fakultas Kedokteran Universitas islam Al Azhar Mataram 2014
58

Anatomi Dinding Abdomen

Dec 20, 2015

Download

Documents

opimadridista

jf
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: Anatomi Dinding Abdomen

dr.Ardhiyanti Puspita Ratna

Fakultas KedokteranUniversitas islam Al Azhar Mataram

2014

Page 2: Anatomi Dinding Abdomen

Abdomen : bagian dari truncus yang terletak di antara thorax & pelvis

Cavum abdominopelvicus : rongga abdomen + pelvis

Batas cavum abdominis :- Dg cavum thoracis : diaphragma- Dg cavum pelvis : bidang datar yg

meliputi apertura pelvis superior (aditus pelvis) & pelvis sendiri

2

Page 3: Anatomi Dinding Abdomen

Isi cavum abdominis :- Alat-alat tractus digestivus- Sebagian alat-alat tractus urogenitalis

- Lien- Glandula suprarenalis- Plexus nervosus sistem otonom

Struktur pada dinding abdomen :- Arcus costarum- Umbilicus- Striae albicantes- Lig.inguinale

3

Page 4: Anatomi Dinding Abdomen

Peritoneum parietale : melapisi dinding dalam cavum abdomen

Peritoneum viscerale : melapisi permukaan luar organ viscera

}Diantaranya :

cavum abdominis peritonei

Dinding abdomen tdd :1. Dinding Ventral Abdomen2. Dinding Lateral Abdomen3. Dinding dorsal abdomen

- Diaphragma

4

Page 5: Anatomi Dinding Abdomen

- Untuk proyeksi viscera ke dinding ventrolateral abdomen untuk proses diagnosa

- Regio berdasarkan 4 bidang imajiner : Horizontal :

1. Planum transpylorum 2. Planum transtuberculare

Vertical :3. Mid inguinal/mid clavicular dextra 4. Mid inguinal/mid clavicular sinistra

5

Page 6: Anatomi Dinding Abdomen

Hypochondrica D

Epigastrica Hypochondrica S

Lumbalis D Umbilicalis Lumbalis S

Iliaca D HypogastricaIliaca S

6

Page 7: Anatomi Dinding Abdomen

Susunan dinding ventrolateral abdomen (superfisial-profundus) :- Kulit/ cutis- Fascia subcutan

a. Fascia superficial (fascia dari Camper)

b. Fascia profundus (fascia dari Scarpa)

7

Page 8: Anatomi Dinding Abdomen

- Musculature :1. Lateral :

a.M.obliquus externus abdominis

b.M.obliquus internus abdominis

c.M.transversus abdominis

2. Ventral/anterior :a.M.rectus abdominisb.M.pyramidalis

- Fascia transversa abdominis

- Peritoneum parietale

8

Page 9: Anatomi Dinding Abdomen

Otot bagian ventrolateral :- M. Obliquus Externus Abdominis (1 pasang)- M. Obliquus Internus Abdominis (1 pasang)- M. Rectus Abdominis (1 pasang)- M. Transversus Abdominis (1 pasang)- M. Pyramidalis (1 pasang)

9

Page 10: Anatomi Dinding Abdomen

Origo : Tepi external 8 costae terakhir, (selang seling dg origo m.serratus anterior & m.latissimus dorsi)

Insertio :- labium ext.crista iliaca- Line alba- Lig.inguinalis

Serat berjalan Serong: craniolateral-caudomedial

Ke bawah labium externa crista iliaca . Ke medial menjadi aponeurotik, berhubungan dg aponeurosis kontralateral ke linea alba.Menjadi lig.inguinalis (Poupart) dari SIAS-tuberculum pubicum.

10

Page 11: Anatomi Dinding Abdomen

11

Page 12: Anatomi Dinding Abdomen

12

Page 13: Anatomi Dinding Abdomen

Pd lig.inguinalis melekat fascia lata, fascia iliaca & arcus/lig.iliopectinea melekat pd eminentia iliopectinea. Di ujung medial terdapat lanjutan lig.inguinalis yg melengkung ke superior & posterior lig.lacunare (Gimbernant) ke lateral sp eminentia iliopectinea sebagai lig.pectineum

13

Page 14: Anatomi Dinding Abdomen

Mendekati tuberculum pubicum,aponeurosis m.obliquus ext.abdominis pecah jadi 2 :

crura lateralis (inferior)

crura medialis (superior)

Di ujung2 medial crura terdapat serat2 kolagen lig.reflexum (Colles). Crus lateral menyatu dg lig.inguinalis bag.medial.

14

Page 15: Anatomi Dinding Abdomen

15

Page 16: Anatomi Dinding Abdomen

Fascia & aponeurosis m.obliquus ext.abdominis melanjutkan diri sbg tunica vaginalis communis/fascia spermatica ext pd funiculus spermaticus

16

Page 17: Anatomi Dinding Abdomen

Tepi posterior overlapping (jadi 1) dg tepi lateral m.latissimus dorsi.

Aponeurosis m.obliquus ext.abdominis ikut membentuk lamina anterior vagina m.recti abdominis

Tepi posterior bag.inferior ikut menjadi batas ‘trigonum lumbalis’

17

Page 18: Anatomi Dinding Abdomen

Batas anterior : m.obliquus ext.abdominis

Batas posterior : m.latissimus dorsi

Batas inferior : crista iliaca

Dasar : m.obliquus int.abdominis

18

Page 19: Anatomi Dinding Abdomen

Inervasi :

- n. Intercostalis V-XII (subcostalis)

- n. ilioinguinalis

- n. Iliohypogastricus (segmen Th.V - L.I)

19

Page 20: Anatomi Dinding Abdomen

2. M.obliquus internus abdominis Origo :

- Fascia lumbodorsalis

- Labium internus crista iliaca

- Lig.inguinale bag.lateral

- Fascia iliaca Insertio :

- Permukaan dalam 3 costae terbawah

- Rectus sheath- Os pubis

20

Page 21: Anatomi Dinding Abdomen

Serat :- superior 3 costae

terbawah bersatu dg m.intercostalis internus (3 terbawah)

- Medial (anterior) app. lamina ant. & post. Vagina m.recti (rectus sheath)

- Bawah : Melekat di tuberculum

pubicum & linea pectinea Terbawah membentuk

m.cremaster (+fasciafascia cremasterica) membungkus funiculus spermaticus & testis

21

Page 22: Anatomi Dinding Abdomen

Inervasi :

-n. Intercostalis X - XII

-n. ilioinguinalis

-n. Iliohypogastricus

-n. spermatica externa (r. genitalis n.genitofemoralis)

22

Page 23: Anatomi Dinding Abdomen

3. M.transversus abdominis

Origo : - Fascia iliaca- Lig.inguinale

bag.lateral - Crista iliaca (labium

internus)- Fascia lumbodorsalis- Facies interna cartilago

costae (6 terbawah) selang-seling dg diafragma

Insertio :- linea alba- Os pubis

23

Page 24: Anatomi Dinding Abdomen

Serat :

- ± Horizontal app. lamina post rectus sheath insertio : linea alba

- Terbawah ke inferior os pubis & linea pectinea

Inervasi :Nn. Intercostalis V - XII

24

Page 25: Anatomi Dinding Abdomen

4.M.Rectus abdominis

Origo :- Processus

xyphoideus- Cartilago costae V

- VII Insertio :

- Symphysis pubis- Pecten ossis pubis

25

Page 26: Anatomi Dinding Abdomen

Terdapat 3-5 buah inscriptiones tendinei arah transversal melekat pd lamina ant.vagina m.recti

Inervasi :Nn. Intercostalis V - XII

26

Page 27: Anatomi Dinding Abdomen

5.M. Pyramidalis

Bentuk segitiga Sering mengecil

atau tidak ada Letak :

antara lamina anterior rectus sheath & m.rectus abdominis

Origo : crista pubica Insertio : linea alba Inervasi :

Nn. Intercostalis XII

27

Page 28: Anatomi Dinding Abdomen

Fungsi otot dinding abdomen :- Menggerakkan truncus - Ekspirasi depresi costae- Melindungi viscera- Meningkatkan tekanan intra abdomen

u/ mictie, defecation, partus, vomitus, batuk

28

Page 29: Anatomi Dinding Abdomen

29

Page 30: Anatomi Dinding Abdomen

30

Page 31: Anatomi Dinding Abdomen

31

Page 32: Anatomi Dinding Abdomen

32

Page 33: Anatomi Dinding Abdomen

Struktur Khusus Dinding Abdomen

1. Vagina m.recti (Rectus Sheath) Adalah : selongsong/pembungkus m.rectus

abdominis Dibentuk oleh aponeurosis dari 3 otot

lateral abdomen Isi :

- m.rectus abdominis- Vasa epigastrica superior & inferior- M.pyramidalis

33

Page 34: Anatomi Dinding Abdomen

34

Page 35: Anatomi Dinding Abdomen

1. Lamina anterior :- 2/3 bag.atas :

aponeurosis m.obliquus ext.abdominis

aponeurosis m.obliquus int.abdominis

- 1/3 bag.bwh : aponeurosis m.obliquus

ext.abdominis

aponeurosis m.obliquus int.abdominis

aponeurosis m.transversus abdominis

2. Lamina posterior:a. 2/3 bag.atas :

aponeurosis m.obliquus int.abdominis

aponeurosis m.transversus abdominis

Fascia transversalis abdominis

b. 1/3 bag.bwh : fascia

transversalis abdominis 35

Page 36: Anatomi Dinding Abdomen

2. Linea semilunaris (Spigel) : tepi lateral m.rectus abdominis

3. Linea alba : persatuan lapisan anterior & posterior aponeurosis pd garis medioanterior, terdapat antara processus xyphoideus & symphysis pubis

4. Linea semicircularis (Douglasi) / linea arcuata : batas caudal lamina posterior rectus sheath

36

Page 37: Anatomi Dinding Abdomen

Celah memanjang pd dinding ventrolateral abdomen

Serong Letak di cranial

dr lig.inguinale Diantara anulus

inguinalis subcutaneus – anulus inguinalis preperitonealis

± 3-5 cm

37

Page 38: Anatomi Dinding Abdomen

38

Page 39: Anatomi Dinding Abdomen

Pria : dilalui o/ funiculus spermaticus & n.ilioinguinalis

Wanita : dilalui o/ lig.teres uteri & n.ilioinguinalis

Pria locus minoris resistentiae

Batas :- Anterior :

Aponeurosis m.obliquus ext.abdominis

Aponeurosis m.obliquus int.abdominis

- Posterior : Fascia transversa

abdominis Lig.reflexum Conjoint tendon

- Inferior : lig. Inguinale Lig.lacunare

- Cranial : busur otot m.obliquus int.abdominis M.transversus abdominis

39

Page 40: Anatomi Dinding Abdomen

Anulus inguinalis externa/subcutaneus :- Celah pd aponeurosis

m.obliquus ext.abdominis

- Letak : subcutan & cranial dr tuberculum pubicum

- Batas : Lateral : crus lat./inf.

aponeurosis m.obliquus ext.abdominis

Medial : crus med./sup. aponeurosis m.obliquus ext.abdominis

Superior : fibrae intercruralis

Inferior : bagian medial lig.inguinale

40

Page 41: Anatomi Dinding Abdomen

Anulus inguinalis.interna/ preperitonealis :- celah di pertengahan

lig.inguinale- Di lateral dr vasa

epigastrica inf.- Batas :

m.transversus abdominis

Lig.interfoveolare Hesselbach refleksi dr fascia transversa menjadi fascia spermatica int.

41

Page 42: Anatomi Dinding Abdomen

42

Page 43: Anatomi Dinding Abdomen

Funiculus Spermaticus

Berasal dr jar.ikat preperitoneal & extraperitoneal

Masuk melalui anulus preperitonealis ke cranialis testis

43

Page 44: Anatomi Dinding Abdomen

Pembungkus 3 lapis :- Fascia spermatica

interna (dr.fascia transversa abdominis)

- Fascia cremasterica / m.cremaster (dr.apponeurose m.obliquus int. abdominis)

- Fascia spermatica externa (dr.apponeurose m.obliquus ext.abdominis)

44

Page 45: Anatomi Dinding Abdomen

Isi :1.ductus defferens2. a. spermatica

interna & externa3. a.ductus defferens4. Plexus

pampiniformis5. Pembuluh limfe6. Plexus nervosus

45

Page 46: Anatomi Dinding Abdomen

Conjoint tendon Di dorsal dr

anulus inguinalis externa

Dibentuk o/ penggabungan :- Aponeurosis

m.obliquus int.abdominis bagian medial/inferior

- Aponeurosis m.transversus abdominis bagian medial/inferior

46

Page 47: Anatomi Dinding Abdomen

Otot tipis Derivat dr.m.obliquus

int.abdominis bag.inferolateral

Membungkus funiculus spermaticus sp ke testis makin tipis

Fungsi : mengangkat testis ke superior mendekati tubuh & menggantung testis

Inervasi : r.genitalis n.genitofemoralis

47

Page 48: Anatomi Dinding Abdomen

: benjolan abnormal yg terdapat pd dinding ventrolateral abdomen, berisi viscera, yg dibungkus oleh membrana serosa (peritoneum)

(prolapsus : tanpa peritoneum)

- Terjadi pd locus minoris resistentiae :• Umbilicus (H.umbilicalis)• Linea alba (H.linea alba)• Trigonum lumbalis (H.trigonum lumbalis)• Inguinal (H.inguinalis)• Anulus femoralis (H.femoralis)

- Faktor penyebab : • Gangguan pembentukan dinding ventrolateral abdomen• Kelemahan dinding abdomen

48

Page 49: Anatomi Dinding Abdomen

Terbagi :- Indirect (Congenital) ok. penutupan dinding

ventral abdomen yg kurang sempurna patent processus vaginalis peritonei

- Direct (Acquisita) ok. kelemahan dinding abdomen (misalnya pd usia lanjut) + adanya faktor2 yg mempermudah.

49

Page 50: Anatomi Dinding Abdomen

Hernia inguinalis indirecta (congenital)- Processus vaginalis peritonei terisi oleh

viscera/intestinum- Indirect melalui anulus inguinalis lat.- Kantong hernia melalui canalis inguinalis,

dapat sampai ke scrotum- Jika obliterasi hanya pd bagian

proximal/distal processus vaginalis peritonei terjadi hydrocele bisa hydrocele funiculi,testis, atau kombinasi dg hernia indirecta

- Sering pd pria

50

Page 51: Anatomi Dinding Abdomen

Hernia inguinalis directa (acquisita)- Terjadi krn kelemahan dinding abdomen

(terutama dinding dorsal canalis inguinalis) pd fovea inguinalis medialis

- Kantong hernia langsung menonjol melalui anulus inguinalis subcutaneus (tanpa melalui canalis inguinalis)

51

Page 52: Anatomi Dinding Abdomen

Jarang lebih >> pd wanita mungkin krn anulus femoralis lebih luas

Kantong hernia melalui anulus femoralis Hernia dapat melalui fossa ovalis (di

pangkal paha sebelah dalam) bahkan sp fossa poplitea (H.poplitea)

52

Page 53: Anatomi Dinding Abdomen

Arteri- a.circumflexa ilium superficialis (cabang subcutan

a.femoralis)- a.epigastrica sup.- a.epigastrica inf.- a.musculophrenica- a.intercostalis- a.lumbalis- a.circumflexa ilium profundus

53

Page 54: Anatomi Dinding Abdomen

54

Page 55: Anatomi Dinding Abdomen

Vena1. Daerah di bawah umbilicus : v.epigastrica inf. v.saphena

magna v.femoralis

2. Daerah di atas umbilicus : v.thoracoepigastrica v.thoracica lat. v.axillaris

3. Sekitar umbilicus : v.paraumbilicalis v.porta

55

Page 56: Anatomi Dinding Abdomen

56

Page 57: Anatomi Dinding Abdomen

Lymphe :- Daerah di bawah umbilicus : lnn.subinguinalis

superficialis tractus horizontalis- Daerah di atas umbilicus : lnn.axillaris superficialis

Inervasi :- Nn.intercostales VI-XII (berjalan

inferoanteromedial diantara m.transversus abdominis & m.o.i.a

- n.iliohypogastricus- N.ilioinguinalis (segmen L-I)

57

Page 58: Anatomi Dinding Abdomen

SELAMAT BELAJAR

58